Coda - 5 mei 2021
Fons De Vadder
Seneca leefde bij het begin van onze tijdrekening, was filosoof, advocaat, politicus..., kortom erg veelzijdig en zeer actief. Hij was ook een lievelingsauteur voor verzamelaars van aforismen, dwz. korte, scherpzinnige gezegden.
Het boekje “Seneca voor managers” is geschreven door iemand die de taak op zich had genomen om een jaar lang de lunchcauserieën van een club waarvan hij lid was, in te leiden of af te sluiten met een zinvol citaat die hij vond in de brieven van Seneca aan zijn vriend Lucilius. Sommige van die citaten blijven immers actueel. Hier een kleine selectie:
Over POEZIE
“Je mag precies hetzelfde horen vertellen in proza en je zal er onverschilliger naar luisteren en minder diep door getroffen worden. Maar als aan een nobele gedachte ritme wordt geschonken, en zij wordt in een vaste versmaat gesnoerd, dan wordt zij als het ware met een gestrekte arm naar het publiek toe geslingerd.”
Over TAALVERLOEDERING
“ De verloedering van het taalgebruik, althans wanneer zij een ruime verspreiding vindt, wijst erop dat de geesten die de taal bedervan, zelf reeds bedorven zijn. Om zulke verloedering ingang te doen vinden, volstaat één invloedrijke spraakmaker. Anderen volgen zijn stijl na, en de een neemt hem over van de andere.”
Over de PUBLIEKE OPINIE
“Wij plegen grote waarde te hechten aan de publieke opinie. Wanneer iedereen eenzelfde mening is toegedaan, beschouwen wij haar als een gefundeerde waarheid. Zelfs wat krom is, vervangt moeiteloos wat recht is, zodra het in de mode is geraakt.”
Over ONVERSCHILLIGHEID
”Wie zich terugtrekt in een sufferige onverschilligheid, ligt in zijn huis zoals in een graf. Bij zulke lieden zou men op de drempel een marmeren bordje kunnen aanbrengen met hun naam op en daaronder: dood, maar nog niet gestorven.”
Over OPHOUDEN
Ik had gezegd dat ik kort zou zijn. Ik zal dus maar ophouden, want anders is een andere duidelijke uitspraak van Seneca nog op mij zelf van toepassing:
“Hij wil helemaal niet verder gaan, maar hij kan gewoon niet stoppen!
Coda - 9 april 2021
Daan Holemans
Na een bezoek aan de Raveeltentoonstelling in het Paleis van Schone Kunsten in Brussel, vond Daan een gedichtenbundel van Jo Gisekin, een dorpsgenote van Raveel, en koos dit aangrijpend gedicht De zorgende, als ode aan de mensen uit de zorg en aan alle gewone mensen die zorg dragen of gedragen hebben voor hun geliefde.
De zorgende
Zij legt haar hand waar elk gemis het schrijnendst is
en buigt haar stem over de kanteling van dit leven
de luwte van één ogenblik.
De schemer in zijn oog vernauwt de streepjes grijs en groen
de hunker schijnbaar uitgeblust warmt koortsig het zieke lijf
zoveel is hem ontvreemd: het teugelloos begeren
liefde gulzig en voorgoed.
Onbeschaamd hoe vogels hun kelen smeren ‘s ochtends en
tussenin terwijl het kraakt in zijn gebinte. De lijnen op zijn bed
weerkaatsen in heldere spiegels: kleuren van hete zomers op
verschroeide huid. Het smeltpunt bereikt.
Nu wacht het binnenwaarts verdrinken met beide longen
dichtgeklapt en veel illusies tegen heug en meug.
En toch: kleurrijk blijft hij ingelijst
de zachtste vingers over hem gespreid
gefatsoeneerd ten voeten uit en
zichtbaar. Dat staat vast.
Jo Gisekin, "Een spiegel op uitkijk”
gedichten bij werk van Roger Raveel
Maar de lente brengt ook hoop op nieuw leven, daarom de Morgenstimmung van Peer Gynt als achtergrond bij de volgende verzen op het vensterraam van de plaatselijke warme bakker. Het gedicht is Greet Van Moer, de echtgenote van de bakker:
Een nieuwe lente
Hoe traag kan je vertragen
als eenzaamheid je bekiemt
In de greep van een
hongerende huid
je jezelf met moeite
nog herkent
Zou het zomaar kunnen
dat hets straks weer beter wordt
Je opnieuw mag knuffelen
en zoenen
met heel heel stilletjes zoveel
woorden tekort
Greet Van Moer
Coda - 12 maart 2021
Piet Boes
De meest tot de verbeelding sprekende act op de eedaflegging van Biden was zonder twijfel de voordracht van Amanda Gorman met haar gedicht ‘the hill we climb’. De Standaard publiceerde de dag nadien een gedicht gemaakt door Lisette Ma Neza, Belgisch kampioen poetry-slam in 2017.
Maar dat was nog voor de storm die in ons Nederlandstalig taalgebied ging opsteken over de mogelijke vertaling van Amanda Gormans gedicht door Marieke Lucas Rijneveld
Woke, cancel cultuur,……….onze media stonden er vol van.
Ik vind dat Marieke Lucas Rijneveld zichzelf heeft gecanceld na de reactie van de woke mensen die haar als witte persoon niet geschikt achtten om de vertaling te maken van Gorman’s gedicht.
Tot daar het incident.
Piet besluit, als oudere blanke man, met het voordragen van het laatste deel van het gedicht van Lisette Ma Neza en hoopt op onze welwillendheid.
Hier het laatste deel van haar gedicht, of luister naar het hele gedicht in de videoclip.
Inauguratiegedicht
.....
En ik zag, ik zag
Wat jij ook zag
In het meisje met de gele jas
Mezelf
Oog in oog
Met het Trump-tijdperk
Het Witte Huis dat weer kleur bevat
Black Lives Matter
En de coronacrisis stelt mijn zuster
Er is altijd licht en
We zijn enkel het licht als we
Dapper genoeg zijn
Om in het licht te kijken
En voor even, zagen we het schijnen
Alle mensen die ons met Amanda
Vergeleken de volgende ochtend
We zijn haar
We zijn hier
We zijn gehoord
Het zwarte meisje schreef
Het zwarte meisje sprak
Lisette Ma Neza
Coda - 12 februari 2021
Jenny Rix-Van Laer
Gedichten van woordkunstenaar Gust Van Huyck (geboren te Rotselaar in 1934, overleden te Bonheiden in 2019)
Op de zolder van mijn jeugd
Hoeveel jaren is het geleden dat ik hier was,
Op de zolder van mijn jeugd?
Overal ligt er een tafelkleed van stof.
Op de kast, die de geur inademt van motbollen
Stoelen, die het zitten zijn verleerd
Speelgoed, in een spinnenwebben tuin
Voor de kinderen van onze kinderen
Dozen vol boeken: verjaarde kennis
Het woont hier, in alle stilte, onaangeroerd
Heeft geschiedenis
Ik teken er met mijn wijsvinger spontaan
Een hart in
Met in het hart van dit hart
Het zegel van een jarenoud
En levendig tienerverbond
Jouw en mijn naam, in één ring
Als ik het raam op een kier zet,
Kan het zo weer wegwaaien
Als ik het leven wil inblazen,
Vlucht het weg op mijn adem
Of het dwarrelt in mijn oog
Kruipt daar in een hoek
Als een gestraft kind
Dat verblind
Zijn verdriet koppig verbijt
Hoe kan het
Dat één enkel stofje mij dat zien belet,
Onder het stof van zoveel jaren
_______________
Recept voor Valentijn
Neem een scheut schoonheid
Verdund met lachende ogen
Op een bodem van kraaienpootjes
Uitvergroot met levensdrift
En lippen die tuiten van verlangen
Een mond die onverstoorbaar
Woorden fluistert die flinterdun
Langs je heupen glijden
Uitdagend de handen in de zij
Ogen die onder hun wimpers
Vasthouden wat jou ontglipt
Weerloos maken
Uitkleden tot op het bot
Overgave denk ik dan
Of is het offergave
Coda - 15 januari 2021
Hilde Hendrickx
Nieuw
Hoelang duurt nieuw? Hoelang blijft iets nieuw? Hoeveel klappen kan nieuw verdragen? Of zoals men het formuleert: wanneer is het nieuwe eraf? Nieuw blijkt iets te zijn wat er plots afvalt. Nieuw blijft niet plakken. Het is een deklaag. Die schuurt zichzelf af.
Wanneer verandert iets nieuws dan in iets vertrouwds? Wanneer voel je: hier ken ik mijn weg? Wanneer wordt iets vertrouwds vervolgens iets gewoons? Hoelang duurt gewoon? Wanneer wordt gewoon te gewoon? Wanneer zal nieuw oud geworden zijn? En kan oud zomaar weer nieuw worden? Volstaat het opnieuw te beginnen? Is een begin vanzelf nieuw?
Elk jaar verzink ik in dezelfde vragen. Alleen maar omdat ik elk jaar twijfel hoelang je mensen gelukkig nieuwjaar hoort te zoenen. Vanaf wanneer wordt het pathetisch dat nog te doen? Misschien zelfs ongepast om nog geluk te bevelen, als dat al overduidelijk te zeer is aangevreten?
Vandaag is dit nieuwe jaar één week oud. Dat is nog nieuw genoeg. Ook al heeft het jaar wel al klappen gehad. Een verre andere oorlog in de dop, nabij een jonge verdronken toekomst. Binnenkamers is alweer gelachen en gehuild en genadeloos getwijfeld. Vertrouwd geschuur aan de deklaag.
Ik lees dat tot half januari officieel gelukgewenst mag worden. Een helder antwoord. Nieuw duurt nog één week.
Guinevere Claeys
Coda - 11 december 2020
Katelijne Dessein
Nav. een lezing over Peter Benoit
Herfstdag
Heer, het is tijd. Het was een grootse zomer.
Leg nu uw schaduw op de zonnewijzers
en laat de wind over de velden komen.
Gebied de vruchten vol te zijn,
verleen hun nog twee zuidelijke dagen,
stuw ze naar de voldragenheid en jaag
de laatste zoetheid in de zware wijn.
Wie nu geen huis heeft, bouwt er ook geen meer,
wie nu alleen is, zal het nog lang blijven,
zal waken, lezen, lange brieven schrijven
en rusteloos de lanen op en neer gaan
als de wind de blaren voort zal drijven.
R.M.Rilke
Coda - 6 november 2020
Koen Albers
Stuurlui
de stuurlui eisen de wal op
de vechters eisen de straat op
de kiezers eisen klare taal
maar er zijn nog geen woorden voor
er bestaat geen nieuw normaal
we hebben nog geen verhaal
wat zou je doen met die ruimte die je opeist
die minder dan anderhalve meter
je oma opzoeken
de buurman aanhoesten
het vliegtuig nemen naar een of ander
toeristisch oord
en is dat dan vrijheid
wat is vrijheid eigenlijk
voor een woord
is het terug naar voorheen
maar voorheen is voorbij
we deinen stuurloos
op de rand van
een nieuw getij
niet eisen maar vragen
meebewegen
luisteren
naar wat de zee van ons wil
nieuwe einders ontdekken
misschien is dat vrijheid
misschien
maakt dat het verschil
Helma Snelooper
https://www.opvouwbaarbos.nl/bosblog/previous/2
https://coronagedicht.nl/gedicht/stuurlui/
Coda - 7 februari 2020
Benjamin Bossaert
Dordrecht 25 november 1963
l.s.
wegens de gebeurtenissen in amerika
gaat de ouderavond vandaag niet door
de avond wordt nu gehouden
op maandag 9 december (over veertien dagen)
ook weer in de meerpaal
om acht uur
de oudercommissie
C. Buddingh
Gepubliceerd in het Poezie-doeboek van Kila van der Starre en Babette Zijlstra: Woorden Temmen, 2018.
Coda - 11 januari 2020
Pol Bossuyt
Coda - 6 december 2019
Fons De Vadder
NEEM DE TIJD
Neem de tijd om te denken:
het is de bron van alle kracht.
Neem de tijd om te spelen:
hier is de bron van de eeuwige jeugd.
Neem de tijd om te beminnen en om bemind te worden:
het is een zeldzame gave.
.
Neem de tijd voor de vriendschap:
het is de weg naar het geluk.
Neem de tijd om te lachen:
het is de muziek van de geest.
Neem de tijd om te lezen:
het is de school van de kennis.
Neem de tijd om te geven:
een dag is te kort om egoïst te zijn.
Neem de tijd om te werken:
het is de prijs van het succes.
Naar een oud Iers Gebed
Coda - 15 november 2019
Greet Jacobs
WEDERWIJVEN
Hoe wijsterwaster vliegt de lucht
vol witte en lange stressen
van wolken, die ontvlochten zijn
lijk haar van tooveressen.
‘t Zijn wederwijven, boos en fel,
die, kwaad van hande en vinger,
malkanderen te keere gaan
en vechten slag om slinger.
De wind zit in ‘k en weet niet welk
geweste, ‘t buischt en bommelt
alhier, aldaar een zwepe los,
die deur de wolken schommelt.
Ze stuiven heinde en verre, en van
malkaar gescheurd, in stressen
van wijsterwaster vechtende, en
verwaaide, tooveressen.
Guido Gezelle
Coda - 6 september 2019
Jo Vranckx
Hebben en Zijn
Op school stonden ze op het bord geschreven.
Het werkwoord hebben en het werkwoord zijn;
Hiermee was tijd, was eeuwigheid gegeven,
De ene werklijkheid, de andre schijn.
Hebben is niets. Is oorlog. Is niet leven.
Is van de wereld en haar goden zijn.
Zijn is, boven die dingen uitgeheven,
Vervuld worden van goddelijke pijn.
Hebben is hard. Is lichaam. Is twee borsten.
Is naar de aarde hongeren en dorsten.
Is enkel zinnen, enkel botte plicht.
Zijn is de ziel, is luisteren, is wijken,
Is kind worden en naar de sterren kijken,
En daarheen langzaam worden opgelicht.
Ed Hoornik
Coda - 4 mei 2019
Jan Van Daele
Na onze uitstap naar Rotterdam en Wassenaar
Gelezen op de flank van onze reisbus
In de zachte luxe
van de liefde,
laat je je graag vervoeren.
Lekker zij aan zij,
tot in de zevende hemel.
En je hoopt steeds dat het
de reis van je leven is.
Geert De Kockere
Coda - 5 april 2019
Michel Corthouts
Witloof
Zoals witloof,
niet de wortel die men breekt
en keert in de ast, maar de koele
kwetsbaarheid van het tere blad
zoals het donkerte wil om wit te zijn
en kilte zoekt om bitter te worden
en breekbaar blijft en bleek -
een bundel ongebroken verlangen
zoals het roerloos groeit,
een leger van stilte,
en opflakkert bij het licht van een lamp
een korte groet uit hun grot van roest
zoals volmaakte vlammen
van een ondergronds branden
David Van Reybrouck,
Uit: Het Liegend Konijn, nummer 1
O ik weet het niet
O, ik weet het niet,
Maar besta, wees mooi
Zeg, kijk een vogel
En leer me de vogel zien
Zeg: het leven is een brood
om in te bijten en de appels zien rood
Van plezier, en nog, en nog, zeg iets
leer me huilen, en als ik huil
Leer me zeggen: het is niets
Herman de Coninck – O ik weet het niet | De lenige liefde 1969
Coda - 1 maart 2019
Hilde Hendrickx
In de context van het thema van de avond, de Val van het West-Romeinse Rijk, hier enkele wijze woorden van keizer en filosoof Marcus Aurelius :
Houd voortdurend in gedachten dat het universum één enkel levend organisme is met één substantie en één ziel; hoe alle dingen herleid kunnen worden tot één enkel waarnemen, en hoe de natuur alle dingen tot stand brengt vanuit één impuls. Overweeg bovendien hoe alle dingen elkaars oorzaak zijn en hoezeer zij met elkaar verweven zijn.
Leef in harmonie met de omstandigheden die het Lot u heeft toebedeeld en draag de mensen waarmee het Lot u omringd heeft, een oprechte genegenheid toe.
Dring diep door in de substantie van uzelf. Daar is de bron van het Goede, die het vermogen heeft altijd op te borrelen, mits je niet ophoudt te graven.
Marcus Aurelius
Coda - 12 januari 2019
Magda Doms
Coda bij een jaarwisseling, het raakvlak tussen herinneringen en verwachtingen…
het bracht me bij volgend gedicht van Herman De Coninck.
Toekomst
Weggaan. En terugkomen.
Dromen. En niet meer dromen.
En niet meer weggaan.
En echte weemoed, niet om hoe het vroeger was
maar om hoe het ook vroeger nooit is geweest.
De herinnering aan wat nooit heeft bestaan.
Ik steek nog even een sigaar
niet op, drink nog even niet van een glas Marc,
wacht nog even op wat ik heb, bedachtzamer.
Want we hebben de tijd.
je bent in mij als schemer in de kamer.
We hebben de verleden tijd.
Ik wens jullie een intens gelukkige toekomstige tijd!
Magda
Coda - 7 december 2018
Christoffel Waelkens
Uit de toespraak van Dr. Marc Eneman, hoofdarts UPC Sint-Kamillus, bij zijn emeritaatsviering, october 2018.
‘Ze zijn voortdurend met ons bezig, maar niemand ziet ons staan’, was een quote uit een bevraging van patiënten in een psychiatrisch ziekenhuis. Daar schrokken de artsen die dat lazen toch van.
Wanneer zien we iemand anders staan?
Het antwoord kwam van een patiënt. Na een gesprek bij hem thuis, met zijn vader, de hoofdarts, en andere leden van het zorgteam. Het thema was dat de ouder wordende vader het niet langer aankon om voor de thuisverzorging in te staan, het besluit was dat er geen andere oplossing was dan internering. Een moeilijk moment, voor alle betrokkenen. Bij het afscheid nemen, vroeg de patiënt: ‘En, dokter, hoe is het met u?’, met als verraste reactie ‘Waarom vraagt u me dat?’. Waarop de patiënt repliceerde: ‘Dokter, u stelt die vraag zo vaak aan ons; welnu, ook wij zijn bezorgd over hoe het met u gaat.’
De hoofdarts had meteen het antwoord dat hij zocht: hij heeft mij zien staan
Coda - 9 november 2018
Marc Maes
Vicieuze cirkel
Als ik blijf kijken zoals ik altijd heb gekeken,
blijf ik denken zoals ik altijd dacht.
Als ik blijf denken zoals ik altijd heb gedacht,
blijf ik geloven zoals ik altijd heb geloofd.
Als ik blijf geloven zoals ik altijd heb geloofd,
blijf ik doen zoals ik altijd heb gedaan.
Als ik blijf doen zoals ik altijd heb gedaan,
blijft mij altijd overkomen wat mij altijd overkwam.
Maar als ik mijn ogen sluit en mijn ware zelf voel van binnen,
dan kom ik de cirkel uit en kan ik steeds opnieuw beginnen.
auteur onbekend
Coda - 25 oktober 2018
Daan Holemans
In gedachten
In een kleurig herfstbos
stond ik stil en wachtte.
Een blad valt op het mos,
onderbreekt mijn gedachten.
Ik zie de gouden kleuren
en een web van ragfijn draad.
Verwonderd kijk ik ernaar
terwijl ik daar zo stilletjes sta.
Ik laat het mooiste boven komen
en raak het voorzichtig aan.
Zo zou het dan, in mijn dromen,
voor eeuwig moeten blijven bestaan
door Els Heldens
Coda - 2 maart 2018
Hilde Mattelaer
"Elk onrecht, waar ook, bedreigt het recht van de hele wereld"
Martin Luther King
Verloren onschuld
jong ontluikend mooi
op weg naar school of naar het veld
gloeiend hete verschroeide aarde
ze oogsten maniok ,
hun ruggen al krom zo jong
hun land heet Congo
brutale monsterlijk wezens
verscheuren hun kleren ,verpletteren hun lijf
ontnemen hun maagd zijn
dwingen te doden, hun harte bloed
wat met dit kind toch niet gewild
hun land heet Congo
mamieta wie is mijn vader
verbitterd gestold verdriet
wie is de dader, wie is de vader
slaap mijn kindje slaap
mijn borst troost je dorst
hun land heet Congo
Hilde Mattelaer
April 2015, Oost Congo, Zuid Kivu
Coda - 9 februari 2018
Paul Jacobs
THEMA “NOORD – ZUID”
met een paar gedichten van Joke van Leeuwen, “Nederbelg” en door het ANV (Algemeen Nederlands Verbond) in 2015 uitgeroepen tot “Dichter der Nederlanden”.
Joke van Leeuwen woonde afwisselend in Nederland en België en noemt zichzelf een Nederbelg. Ze pleit voor wederzijds respect, want beide delen zijn even waardevol, en wijst op onze plicht om telkens weer bruggen te slaan.
Wie is Joke van Leeuwen?
- Geboren in Den Haag op 24/09/1952
- Verhuisde als protestantse tiener naar Brussel waar haar vader hoogleraar theologie werd
- Ondervond aan den lijve de vervreemding van taal en cultuur.
- Volgde het Vlaams Atheneum in Etterbeek, studeerde grafische kunst aan de Academie in Antwerpen en Sint-Lukas in Schaarbeek en dan geschiedenis aan de VUB
- Verhuisde in 1982 naar Amersfoort en dan in 2002 naar Antwerpen waar ze nu nog woont.
- Stadsdichter van Antwerpen in 2008 en 2009
- Schrijft romans, kinderboeken en poëzie
- Treedt op tijdens literaire festivals, feestelijke middagen, voorleesavonden en conferenties en speelt ook in theater
- Er werden haar talrijke prijzen verleend, waaronder verschillende “Zilveren Griffel”’s en de “Gouden Ganzenveer 2010”
- In 2015 door het ANV uitgeroepen tot Dichter der Nederlanden omdat
“poëzie een van de manieren is om het publiek bewust te maken van de relatie tussen Nederland en Vlaanderen”.
Coda - 10 november 2017
Greet Jacobs
November
November is een huis om te bewonen
wanneer het water in de sloten stijgt,
beveiligd voor bedenksels en demonen
en het gespuis dat uit de vlierboom dreigt.
Het is een maand van luisteren en lezen,
de eikeblokken kraken in de haard.
Gewoon maar zitten en gelukkig wezen
met wat ik voor de winter heb bewaard.
Het spooksel van de nacht mogen bezweren
zolang de duizel van het slapen niet
begonnen is met wentelen en keren
tot op de ligzij van het oud verdriet.
uit Het Oudste Geluk, Anton Van Wilderode,
Lannoo, 1995
Coda - 6 oktober 2017
Jan Van Daele
Vier handen (Quatre mains)
Vier handen aan de piano
zoveel combinaties, spaties
tussen rood en blauw
de concertzaal is kou
Hij bemint, hij verzint
Zij begint, ze spint
de handen, een weefgetouw
de lente, morgendauw
Het concert gedaan
ze zien nog de maan
en de zon komt al
hij haalt zijn vers boven
ze kan niets beloven
behalve nog een duet
de tonen zijn gezet
iedereen hoort…
Muziek:
“Gottes Zeit ist die allerbeste Zeit”
J.S. Bach, transcriptie voor quatre-mains piano door Kurtag
Uitgevoerd door Stephanie Ho & Saar Ahuvia, piano
https://www.youtube.com/watch?v=0wOlGJFkqic
Coda - 1 september 2017
Jo Vranckx
De mooiste ervaring die een mens kan hebben,
is die van het mysterie.
Het is de elementaire emotie die aan de basis ligt
van de ware kunst en wetenschap.
Wie het niet kent en zich niet langer kan verwonderen,
is zo goed als dood en zijn ogen zijn verduisterd.
(Albert Einstein)
