Sinds enkele jaren maak ik deel uit van de beheerraad van een secundaire school (Sint Ursula in OLV Waver) en dat geeft mij de gelegenheid om de onderwijsproblematiek van dichterbij mee te maken. 

Er is een -dixit Hilde Crevits- belangrijke hervorming van het secundair onderwijs onderweg. Voor de eerste van de drie graden gaat deze in per 1 september 2019; het is 2019 geworden in plaats van 2018 na aandringen van de beide belangrijke netten, die een implementatie per 1 september 2018 niet zagen zitten.

Inderdaad, mijn -vrij korte- ervaring met het secundair onderwijs heeft mij geleerd dat het Departement Onderwijs nogal druk kan leggen met het invoeren van vernieuwingen, niet tijdig informatie verschaft, hetgeen aanleiding geeft tot grote chaos.

Waar gaat deze hervorming over?

Het gepubliceerde objectief van deze hervorming is verbetering te brengen in het huidige watervalsysteem, waarbij leerlingen vertrekken van te hoog ingeschatte capaciteiten en dan gaandeweg ‘afwateren’ naar minder eisende richtingen, hetgeen demotivatie, tijdverlies met zich meebrengt.

De hervorming van de eerste graad beoogt specifiek om er een oriëntatie periode van te maken, hetgeen inhoudt dat iedere in de eerste graad genomen richting toegang moet kunnen geven tot iedere beschikbare richting in 2° graad.

Dit alles gebeurt tegen een achtergrond van dalende resultaten voor het Vlaamse onderwijs in internationale vergelijkingen.

Creëer gelijke kansen vs ‘onze leerlingen kennen geen stress’. Dat is de discussie die op dit ogenblik woedt in de onderwijsmiddens. De verdedigers van de gelijke kansen wijzen op het wijzigende profiel van onze schoolbevolking, beïnvloed mede door de immigratie en de daar uit volgende verminderde kennis van het Nederlands, met als gevolg een te lage doorstroom van allochtonen naar het ASO. Hetzelfde geldt voor leerlingen die komen uit achtergestelde middens. Deze verdedigers pleiten voor een uniforme eerste graad in het secundair, dit om de oriëntering voor 2° en 3° graad meer gefundeerd te kunnen maken. Dit alles wordt gestaafd met onderzoek en ook met richtlijnen uitgaande van OESO.Aan de andere kant staan diegenen die vinden dat de dalende resultaten van het Vlaamse onderwijs in eerste instantie te wijten zijn aan het niet of niet genoeg presteren van sommige scholen. Zij zeggen: concentreer je op de zwakkere scholen en het globale resultaat zal vanzelf omhoog gaan. Om het met de woorden van een van hen te zeggen: ‘onze leerlingen hébben geen stress. Nergens is er zo weinig ambitie als hier’ . Dit alles wordt eveneens gestaafd met onderzoek en statistieken.

Wat heeft de wetgever nu gedaan?

Wel, hij heeft de kool en de geit gespaard. In eerste instantie is onder druk van een politicus die graag met Latijnse quotes naar buiten komt, het ASO/Latijn en Grieks onveranderd gelaten. Dit blijft zoals vroeger een zesjarig traject voor de drie graden van het secundair.

Vervolgens worden alle andere richtingen samengebracht in een eerste graad,  behalve de Beroepsrichting die apart blijft. Na afloop van die eerste graad moeten al deze leerlingen alle beschikbare richtingen in de 2° graad kunnen individuele scholen krijgen echter de keuze om hun eerste graad via keuzevakken -5 uur op 30-  te organiseren. Sommige scholen zullen opteren om inderdaad alle leerlingen te laten ‘proeven’ van alle mogelijke beschikbare keuzevakken. Andere scholen zullen echter gebruik maken van die keuzemogelijkheid om hun nu bestaande richtingen van de eerste graad gewoon verder te zetten. Zij zullen dus verschillende klassen organiseren met ene wat meer of minder wiskunde, talen, techniek, etc. en die nu eigenlijk een voorbereiding zijn voor welbepaalde richtingen in 2° en 3° graad.

Daar staan we nu.

Dit is enkel voor de eerste graad secundair. U zult als ouder of grootouder in het komende jaar wel zien hoe de verschillende scholen zich zullen profileren in deze. Dit is enkel nog maar een begin: ook de 2° en 3° graad staan voor een serieuze reorganisatie in de komende jaren.

Wordt vervolgd.